جوهري، كلمات عربي بكار رفته امروزي قبايل صحراي عربستان را در كتابي بنام " صحاح الجوهري" گرد آوري نموده و در مقدمه اين كتاب نيز نوشت كه "بياييد عربي را از يك تورك ياد بگيريم" . حقيقتا نيز اين اثر يكي از مهمترين و جامع ترين لغت نامه هاي جهان عرب گرديده و در پايه لغتنامه فيروزآبادي زبان شناس معروف ايراني قرار گرفت.
كتاب " صحاح الجوهري" ابتدا از سوي " پير محمت" و سپس نيز توسط " واني افندي" به توركي ترجمه شده و با تاسيس اولين چاپخانه در توركيه عثماني در عصر لاله، با نام فرهنگ "وانكولو" به زير چاپ رفت.
فارابي جوهري پس از سالها زندگي در بين جوامع عرب براي نگارش اثر معروف خود به نيشابور عزيمت كرده و در مسجد جامع اين شهر به تدريس پرداخت. در كوتاه مدت صدها طلبه در اطراف كرسي "جوهري" جمع شدند. جوهري نيز به آنان خوش نويسي، ادبيات و علم زبان را آموخت.
جوهري با فروش قران هاي دست نويس خود امرار معاش كرده و در اين ميان بدنبال راهي براي پرواز انسان در آسمان ها بود بطوريكه سرانجام نيز بالهايي براي پرواز ساخته و اولين آزمايش پرواز را در باغچه خانه اش بمورد اجرا در آورد.جوهري سپس براي امتحان نمودن كشف خود به كار بسيار بزرگي دست زده و بوسيله دو بال در صدد پرواز از گنبد مسجد جامع نيشابور برآمد.
جوهري از بالاي گنبد مسجد جامع نيشابور به شاگردان و مردمي كه در حياط مسجد جمع شده بودند گفت اي اهالي اثري بوجود آوردم كه در اين دنيا نظيري ندارد. من براي نسلهاي آتي يك انديشه علمي را آزمايش خواهم نمود. يك چنين آزمايشي نصيب هيچ انساني نشده است.
جوهري سپس دو بال بر دستهايش بسته و خود را از گنبد مسجد به پايين پرتاب كرد.
وي پس از مدتي پرواز در آسمان نيشابور قصدفرود نمود ولي در اين كار موفق نشده و به يكباره و با شدت هر چه تمامتر به زمين خورده و درگذشت. جوهري به بهاي جان خود اولين آزمايش پرواز را به مورد اجرا گذاشته و در سال ۱۰۰۲ فكر پرواز در آسمانها را محقق ساخت.
دومين آزمايش پرواز در تاريخ بشريت نيز در سال ۱۱۵۹ وباز از سوي يك تورك در استانبول صورت گرفت. امپراطور وقت بيزانس "قليج ارسلان"، يكي از سلاطين تورك را به استانبول دعوت كرده و وبه افتخار وي جشني در استاديوم ورزشي بر پا كرده بود. بيزانس ها در اين ميدان تمامي هنر و قابليت خود را نشان دادند. در اين اثنا يكي از همراهان توركِ قليج ارسلان اعلام داشت كه از روي عابده سنگي در ميدان اسب فروشان پرواز خواهد كرد. او به بالاي عابده سنگي كه ارتفاع زيادي داشت رفته و در حاليكه لباس سفيد گشادي بر تن داشت، خود را به پايين پرتاب كرد.
گرچه لباس او چنان چتر نجاتي باز شده و براي مدت كوتاهي پرواز در آسمان را تجربه كرد ولي سرانجام به پايين افتاده و جان به جان آفرين تسليم كرد.
در تاريخ بيزانس از اين مرد جسور تورك با اسم " سارا كينو" يا مرد شرقي نام برده شد. اين تورك كه نام و لقب اصلي او معلوم نيست، شايد هم اولين چترباز جهان بود.
۶۰ سال بعد از دومين پرواز از سوي توركها در قرن دوازدهم يكي از راهبين كليساي ونيز با تعبيه دو بال از بالاي قلعه اي به پرواز در آمد ولي وي نيز از مرگ رهايي نيافت.
مدت زماني بعد دو فرانسوي بنامهاي "آلار " و Benye" در صدد پرواز بر آمده و سپس نيز " ابن فرهاس" اهل اندولس با دو بال پرواز را آزمون كرد.
بنا بر آنچه كه اوليا چلبي نوشته است در دوره سلطنت مراد چهارم پادشاه عثماني يعني در قرن هفدهم شخصي بنام هزار فن چلبي از بالاي برج گالاتا در استانبول به پرواز در آمده و بكمك بالهايي شبيه بال عقاب ۹ بار تعليم پرواز نمود.
يك روز كه مراد چهارم از پنجره كاخ سينان پاشا در ساراي بورنو منظره كاخ را تماشا مي كرد هزار فن احمد چلبي از سوي برج گالاتا به پرواز در آمده و در آنسوي تنگه استانبول در ميدان دوغانجي لار در محله اوسكودار فرود آمد. مراد چهارم ابتدا به هزار فن احمد چلبي يك كيسه سكه طلا داده ولي بعدا از او ترسيده و وي را به الجزاير تبعيد نمود.
شبي كه شاهزاده كايا دختر سلطان مراد چهارم زاده شد در استانبول جشن مفصلي برپا گرديد. در آن شب شخصي بنام لگاري حسن چلبي با بالهايي كه بر پشت خود بسته بود در آسمان به پرواز در آمده و پس از عبور تنگه استانبول در حضور پادشاه فرود آمد. حسن چلبي سپس دست مراد چهارم را بوسيده و به شوخي گفت كه از حضرت عيسي سلام آورده است. مراد چهارم نيز يك كيسه طلا به او پاداش داد.
مواردي كه ذكر نموديم براي اثبات اينكه در تاريخ اولين پروازها توسط توركها صورت گرفته است كافي مي باشد. در اين چهارچوب اگر از فارابي جوهري بعنوان پدر هواپيما نام ببريم نيز اشتباه نخواهد بود.
نظرات شما عزیزان:
